Waterspiegel Update  
Strengere handhaving WION noodzakelijk
Beter toezicht op naleving en het beboeten van overtreders van de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION). Dat moet volgens Vewin het uitgangspunt zijn bij een aanpassing van deze wet. De WION – van kracht sinds 2008 – moet graafschade aan ondergrondse netwerken beperken. Sindsdien verrichtten netbeheerders, aannemers en het Kadaster veel werk om inzichtelijk te maken waar kabels en leidingen zich bevinden. Maar nu, vijf jaar later, blijkt de graafschade niet te zijn afgenomen.



WION: strenger toezicht op zorgvuldig graven noodzakelijk

De WION verplicht aannemers (‘grondroerders’) zorgvuldig te werk te gaan en onder andere proefsleuven te graven om de ligging van kabels en leidingen op te sporen. Maar in het veld gebeurt dit onvoldoende. Ook is de financiële druk naar onderaannemers in de praktijk zo groot, dat dit ten koste gaat van zorgvuldigheid bij graafwerk. Bij de evaluatie en aanpassing van de wet moet daarom de doorwerking van de plicht om zorgvuldig te graven beter worden verankerd. Strenger toezicht op naleving in de praktijk en financiële prikkels om die naleving te borgen, moeten leiden tot verbetering van het effect van de wet en vooral tot substantiële reductie van graafschade.

De WION is in 2008 mede tot stand gekomen onder druk van netbeheerders. Jaarlijks ondervinden de netbeheerders door graafactiviteiten van derden samen zo’n 25 miljoen euro schade aan hun ondergrondse netwerken. De WION beoogt dit te verminderen. De wet regelt dat iedereen die in de bodem gaat graven, vooraf informatie moet opvragen over de ligging van kabels en leidingen. Netbeheerders zijn verplicht die informatie digitaal aan te leveren. Het Kadaster zorgt voor uniforme presentatie van deze informatie en beheert het informatiesysteem voor de gegevensuitwisseling tussen gravers en netbeheerders.

Pluspunten WION
Alle partijen hebben grote inspanningen geleverd om de wet te implementeren. Zo hebben netbeheerders alle gegevens over de ligging van kabels en leidingen gedigitaliseerd en zijn ze aangesloten op het informatiesysteem. Aannemers zijn eveneens aangesloten en zijn verplicht om ‘zorgvuldig te graven’. En het Kadaster heeft met grote financiële inspanningen het informatiesysteem ontwikkeld (KLIC-online). Vanuit die optiek is de WION een groot succes en is een systeem ontwikkeld waarmee Nederland in Europa ver voorop loopt.

Kanttekeningen

Maar er zijn ook kritische kanttekeningen te plaatsen. Vooral omdat de graafschade niet blijkt af te nemen, ondanks alle inspanningen die partijen hebben verricht en ondanks de optimale informatievoorziening over de ligging van kabels en leidingen. Ook de exploitatiekosten van de WION (circa 10 miljoen euro per jaar) blijken fors veel hoger dan geraamd.

Strengere handhaving

De conclusie moet zijn dat de graafschade blijkbaar niet het gevolg is van onvoldoende informatievoorziening over de ligging van kabels en leidingen. De wet heeft hierin immers afdoende voorzien. Verdere verbetering hiervan is dan ook niet de oplossing om te komen tot daadwerkelijke vermindering van graafschade. Vewin wil daarom vooral aanscherping van de verplichtingen rond zorgvuldig graven en beter toezicht op de naleving van de wet in het veld.
Vewin, Vereniging van waterbedrijven in Nederland